Bankalarca Yapılacak Repo Ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik

Resmi Gazete Tarihi :
Resmi Gazete Sayısı :
BİRİNCİ BÖLÜM TANIMLAR AMAÇ
Kapsam
Dayanak
Tanımlar
Madde 4– (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Banka: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları, b) Borsa: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde tanımlanan borsaları, c) Kanun: 5411 sayılı Bankacılık Kanununu, ç) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, d) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu, e) Özel netleştirme sözleşmeleri: Repo işlemleri ve/veya menkul kıymet veya emtia ödünç işlemleri ve/veya diğer sermaye piyasasına dayalı işlemleri kapsayan çerçeve netleştirme sözleşmelerini, f) Repo: Finansal araçların geri alma taahhüdü ila satımını, g) Ters Repo: Finansal araçların geri satma taahhüdü ila alımını, ğ) Takasbank: İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketini, h) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketini, ı) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391)(2) Yatırım fonu: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 52 nci maddesinin birinci fıkrası hükümleri uyarınca tasarruf sahiplerinden fon katılma payı karşılığında toplanan para ya da diğer varlıklarla, tasarruf sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre Sermaye Piyasası Kuruluncabelirlenen varlık ve haklardan oluşan portföy veya portföyleri işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri tarafından fon iç tüzüğü ilEkurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığını, i) Yatırım kuruluşu: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (v) bendinde tanımlanan yatırım kuruluşunu, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Bankalar tarafından repo ve ters repo işlemlerinEkonu edilabilacek finansal araçlar
Madde 5– (1) Yurt içinde yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerinEkonu olabilacek finansal araçlar aşağıda belirtilmiştir: a) Devlet tahvili, hazine bonosu, gelire endeksli senet ve gelir ortaklığı senetleri dahil olmak üzere yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilmiş kamu borçlanma araçları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin DüzenlenmesiHakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilan kira sertifikaları. b) TCMB tarafından ihraç edilan likidite senetleri. c) (Değişik:RG- 10/2/2021- 31391)Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, TürkiyeVarlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi, Türkiye Varlık Fonu, kamu iktisadi kuruluşları, mahalli idareler ve bunlarla ilgili idare, işletme vEkuruluşların 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca ihraç ettikleri borçlanma araçları. ç) (Değişik:RG- 10/2/2021- 31391)Türkiye’de yerleşik ihraççılar tarafından yurt içinde veya yurt dışında ihraç edilmiş ve yurt içinde ya da yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazaryerlerinde işlem gören borçlanma araçları, kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, projeye dayalı menkul kıymetler, varlığa dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler. d) Borsa İstanbul A.Ş.tarafından Borsa İstanbul A.Ş. pazarlarında repo ve ters repo işlemlerinEkonu olmak üzere belirlenen paylar. e ) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391)(3) Serbest fonlar hariç olmak üzere yatırım fonlarının katılma payları. f ) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391)(3) Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kamu tüzel kişiliği altında yer alan ve ayrı tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşlarının ve TCMB’nin üyesiya da ortağı olduğu uluslararası kuruluş niteliğindeki yabancı kuruluşlarca ihraç edilmiş borçlanma araçları, kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, projeye dayalı menkul kıymetler, varlığa dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler. g) Kurulca belirlenecek diğer finansal araçlar. (2) (Değişik:RG- 10/2/2021- 31391) Yurt dışında yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerinde birinci fıkrada belirtilan finansal araçlara ilave olarak yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören finansal araçlar da işlemEkonu edilabilir. Yurt dışında yerleşiklerle yapılacak repo ve ters repo işlemlerinde sadece Borsa İstanbul A.Ş. tarafından Borsa İstanbulA.Ş. pazarlarında repo ve ters repo işlemlerinEkonu olmak üzere belirlenen paylar işlemEkonu edilabilirken yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören paylar repo ve ters repo işleminEkonu edilamez. (3) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391)Birincifıkranın (f) bendinde sayılan varlıkların repo ve ters repo işleminEkonu edilmesi, buna ilişkin talebin Takasbank’a ilatilmesi üzerine Takasbank tarafından belirlenecek tarihten sonra mümkün olabilir.
İşlemEkonu finansal araçların değerlemesine ve teminat oranlarına ilişkin hükümler
Madde 6– (1) İşlemlerEkonu edilan finansal araçların değerlemesine ve teminatlandırılmasına ilişkin esaslar; borsada gerçekleşen tüm repo ve ters repo işlemlerinde borsa tarafından, borsada ya da borsa dışında gerçekleşen ve takası merkezi karşı taraf uygulaması kapsamında yapılan repo ve ters repo işlemlerinde ise merkezi karşı taraf görevini üstlenen merkezi takas kuruluşları tarafından bu Yönetmelik hükümlerine bağlı kalınmaksızın belirlenir. (2) Borsa dışında gerçekleştirilan ve takas işlemleri merkezi karşı taraf uygulamasına tabi olmayan repo ve ters repo işlemlerinde, işlemEkonu finansal araçlardan; a) Resmî Gazete’de gösterge niteliğindekideğerleri yayımlananlar bu fiyatlar üzerinden değerlemeye tabi tutulur. b) Resmî Gazete’de göstergeniteliğindeki değerleri yayımlanmayan ancak, borsada işlem görenler, değerleme gününde ilgili borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatları veya oranlar üzerinden, gün içinde iki seans uygulanan borsalarda ikinci seansta gerçekleşen ağırlıklı ortalama fiyatları veya oranlar üzerinden, bu kıymetlerden borsada işlem görmekle birlikte değerleme gününde borsada alım satıma konu olmayanlar ise son işlem tarihindeki ağırlıklı ortalama fiyatları veya oranlar üzerinden değerlemeye tabi tutulur. c) Resmî Gazete’de göstergeniteliğindeki değerleri yayımlanmayan ve borsada işlem görmeyenlerin değerlemesinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca çıkarılan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları esas alınır. ç ) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391) Yatırım fonlarının değerlemesinde Sermaye Piyasası Kurulunca hazırlanan30/12/2013 tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Fonlarının Finansal Raporlama Esaslarına İlişkin Tebliğ hükümleri esas alınır. d) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamındaki finansal araçların değerlemesinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Kurumunca çıkarılan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları esas alınır. (3) İkinci fıkranın (a) bendikapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında, gösterge niteliğindeki değerlerinin %100’ü esas alınır. (4) İkinci fıkranın (b) bendikapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında, gösterge niteliğindeki değerlerinin %75’i, Türkiye’dEkurulan ve Sermaye Piyasası Kurulunca veya Kurulca yetkilandirilan derecelendirmEkuruluşlarıveya Türkiye’de derecelendirme faaliyetinde bulunması Sermaye PiyasasıKurulunca kabul edilan veya Kurulca doğrudan tanınan uluslararası derecelendirmEkuruluşlarından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen uzun vadeli derecelendirme notu almış ihraççılara ait olanlar için veya bu nota sahip olan finansal araçlar için ise gösterge niteliğindeki değerlerinin %85’i esas alınır. (5) İkinci fıkranın (c) bendikapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında, gösterge niteliğindeki değerlerinin %65’i, Türkiye’dEkurulan ve Sermaye Piyasası Kurulunca veya Kurulca yetkilandirilan derecelendirmEkuruluşlarıveya Türkiye’de derecelendirme faaliyetinde bulunması Sermaye PiyasasıKurulunca kabul edilan veya Kurulca doğrudan tanınan uluslararası derecelendirmEkuruluşlarından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen uzun vadeli derecelendirme notu almış ihraççılara ait olanlar için veya bu nota sahip olan finansal araçlar için ise gösterge niteliğindeki değerlerinin %75’i esas alınır. ( 6) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391)(4) İkinci fıkranın (ç) bendi kapsamında değerlemesi yapılan yatırım fonlarının teminatlandırılmasında kullanılacak gösterge niteliğindeki değer ilgili kıymetin repoya konu edildiği günde Takasbank’a bildirilan son fiyat olup teminatlandırmada; a) Para piyasası şemsiye fonuna bağlı fonlar için gösterge niteliğindeki değerinin %95’i, b) Borçlanma araçları şemsiye fonuna bağlı fonlar ve borçlanma aracı endeksini takip eden borsa yatırım fonları için gösterge niteliğindeki değerinin %90’ı, c) Hisse senedi şemsiye fonuna bağlı fonlar ve ortaklık payı endeksini takip eden borsa yatırım fonları için gösterge niteliğindeki değerinin %80’i, ç) Diğer şemsiye fonlara bağlı fonlar ila diğer borsa yatırım fonları (serbest şemsiye fonlara bağlı fonlar hariç) için gösterge niteliğindeki değerinin %85’i, d) Gayrimenkul/girişim sermayesi yatırım fonları için gösterge niteliğindeki değerinin %75’i, esas alınır. ( 7) (Ek:RG- 10/2/2021- 31391)( 4 ) İkinci fıkranın (d) bendi kapsamında değerlemesi yapılan finansal araçların teminatlandırılmasında gösterge niteliğindeki değerinin %100’ü esas alınır. ( 8) (Değişik:RG- 10/2/2021- 31391) Repo ve ters repo işlemlerinEkonu nakit ve teminatın farklı para birimi cinsinden olması durumunda; üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarda yer alan teminat oranları %5 daha düşük olmak üzere uygulanır. (9) Repo ve ters repoişlemlerinEkonu nakit ve teminatın farklı para birimi cinsinden olması durumunda, değerlemede işlemEkonu nakdin para birimi baz alınır ve finansal aracın para birimi bu para birimine çevrilarek değerleme yapılır. (10) Kurul, repo ve ters repoişlemlerinEkonu olabilacek finansal aracın tanımına ve özelliğine göre bu maddede yer alan teminatlandırma oranlarını değiştirmeye yetkilidir.
Para birimi vade ve faiz oranıgetiri oranı
Repo ve ters repo işlemleri esasları
Madde 8– (1) Repo ve ters repo işlemleri aşağıdaki esaslara göre yapılır: a ) (Değişik:RG- 10/2/2021- 31391) Taraflar arasında, işlemlerin genel esaslarını düzenleyen bir çerçeve sözleşmenin yapılması. b) Taraflar arasında kararlaştırılan şartlarla işlemin yapılarak, finansal araç bedelinin çerçeve sözleşmede belirlenen şekilde ödenmesi. c) Finansal aracın çerçeve sözleşmede belirlenen usuller dahilinde tevdi edilmesi ve bankaca 9 uncu maddedeki esaslar çerçevesinde depo edilmesi. ç) İşlemin vadesinde taahhütlerin yerine getirilarek kararlaştırılan bedelin ilgili tarafa ödenmesiyle finansal aracın 9 uncu maddedeki esaslar çerçevesindEkarşı tarafa iade edilmesi. d) Bankaların yatırımkuruluşları dışındaki müşterilari ila yaptıkları ters repo işlemlerinde, işlemin vadesinde finansal araçların banka tarafından depodan 9 uncu maddedeki esaslar çerçevesindEkarşı tarafa iade edilmesi. e) Ters repo işleminin bankalar tarafından yatırım kuruluşlarıyla yapılması durumunda, işlemin vadesinde finansal araçların işlemin tarafı olan kuruluşun talimatına istinaden depolar arasında hesaben karşı tarafa iade edilmesi. (2) Borsa İstanbul A.Ş.borçlanma araçları piyasası bünyesinde yer alan pazarlarda yapılacak repo ve ters repo işlemlerinEkonu finansal araçlar için 9 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan depo koşulunun aranıp aranmayacağı hususu Borsa İstanbulA.Ş. tarafından belirlenir. (3) Borsa İstanbul A.Ş.bünyesinde üyeler arasında gerçekleştirilacek repo işlemleri için çerçeve sözleşme yapılmaz. Taraflar Borsa İstanbul A.Ş. tarafından hazırlanantaahhütnameyi vererek işlemlerini gerçekleştirebilir. (4) Bankalar, borsada kendi adına müşteri hesabına veya kendi adı ve hesaplarına, borsa dışında ise sadecEkendi adı ve hesaplarına işlem yapabilir. (5) Bankalar, repo işlemlerinde müşterilare ait finansal araçları kullanamaz. (6) Yurt dışındaki borsalarda veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören finansal araçların konu edildiği yurt dışı repo ve ters repo işlemlerinde birinci fıkra hükmü uygulanmaz.
Teslim esasları
İşlem limitleri
Denetim ve bilgi verme yükümlülüğü
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler İzlemeye ilişkin esaslar
Faaliyet izni bulunan bankalara ilişkin uygulama Geçici
Yürürlük
Yürütme