Hazarda Ve Seferde Askere Gidenlerin Ailelerine 1111 Sayılı Askerlik Kanununun 71, 72, 73 üncü Maddeleri İle 442 Sayılı Köy Kanununun 13 üncü Maddesinin 19 Uncu Fıkrasına Göre Yapılacak Yardım Hakkında Yönetmelik.

Resmi Gazete Tarihi :

05.09.1927

Resmi Gazete Sayısı :

Kabul Tarihi :

20.08.1940

HÜKÜMLER

Madde 1– Askere gidenlerin ailelerine yardım edebilmek için, A) Bu aile efradından birisinin hazarda ve seferde 45 günden ziyade müddetle askere alınması, B) Yardım isteyenlerin bu askerin usul ve furuğ ve zevce ve erkek veya kız kardeŞi olması, C) Bunların askerin evinde oturmakta bulunması, D) Askere giden tarafından bunların ötedenberi yiyecek vesair ihtiyaçlarının temin edilmekte olması, E) Rayici mahalliye göre idare ve ihtiyaçlarını temin edecek ve kendilerinin ve ne de askere gidenin servet vegelirleri bulunmaması Şarttır. Bu Şartları haiz olmıyan asker ailelerine yardım yapılmaz.

Yardım Müddeti

Madde 2– Askere gidenin birinci maddede yazılı Şartları haiz efradı ailesine askere gittikleri günden terhisleritarihine kadar yardım yapılacaktır.

Madde 3– Firarda ve izinsiz bulunan askerlerin ailelerine firarları veya izinsiz olarak kıt’asından ayrıldıklarıtahakkuk ettiği tarihten sonra derdest edilip tekrar kıt’asına sevkolununcuya kadar yardım yapılmaz.

Madde 4– 1 inci maddede yazılı Şartları haiz asker ailelerine yapılacak yardımlar yiyecek erzak, oturacak binatedarikinden veya bunları temine medar olacak para tevziinden ve köylerde tarlalarını bağ ve bahçelerini imece ile sürüpekmek ve harmanlarını kaldırmaktan ibarettir.

Yardımı Yapacaklar

Madde 5– Yukarıda yazılı asker ailelerine bunların bulundukları Şehir, kasaba ve köy halkından askere alınmamıŞolanlar tarafından yardım yapılacaktır. Bunlardan da askere gidenler olursa askere çağrıldıklarından itibaren bu yardım vazifesinden Şahsen hariç tutulurlar.114

Madde 6-Yardımı yapacakların mali ve bedeni kudreti olmak Şarttır. Bedeni kudreti olmayıp da mali kudretiolanlar yardıma iŞtirak edecekleri gibi mali kudreti olmayıp da yalnız çalıŞma kudreti bulunanlar da bu yardımı yapmaklamükelleftirler.

Madde 7– Bu yardımlara seferde belediye ve hususi muhasebeler de mali kudretlerine göre bütçelerine koyacaklarıtahsisatla iŞtirak edeceklerdir. Bu iki daire bu uğurda sarfolunmak üzere yesar erbabı ile hükmi Şahsiyeti haiz müesseselerin yapacakları teberruatıda kabul eder.

Yardım Vasıtaları

Madde 8– Bu yardımlar Şehir ve kasabalarda belediye veya belediye Şubeleri ve köylerde ise köy muhtar ve ihtiyarmeclisleri vasıtasile yapılacaktır. Şehir ve kasabalarda belediye veya belediye Şubeleri bu yardım iŞini kendi bölgeleridahilinde bir kül olarak mütalea ve tanzim etmek için kendi memurları arasında birer yardım bürosu teŞkil edebilirler. (Bunlariçin ayrı masraf ve teŞkilat yapılmaz.)

Madde 9– En büyük mülkiye amirleri mıntakaları dahilinde bu yardım iŞlerini gerek doğrudan doğruya ve gerekbilvasıta temin, takip ve mürakaba ile mükelleftirler.Tatbikat ve icraat II.

Şehir ve Kasabalarda Belediye veya Belediye Şubeleri Marifetile Yapılacak Yardımlar Yardıma Muhtaç Olanların Sureti Tesbiti

Madde 10– Şehir ve kasabalarda yardım talebi askere gidenlerin aileleri tarafından belediye reisi veya belediyeŞubesi amirine söz ile yapılır.

Madde 11– Belediye veya belediye Şubeleri bu suretle yardım telebinde bulunanların ; A) Her birisinin isim ve soy adlarını ve yaŞlarını ve askere gidene karabet derecelerini, B) Oturdukları mahalle ve sokak ve isimve numarasını, C) içlerinden askere gidenin ad ve soy adı ve yaŞını, san’atını ve hangi askerlik Şubesince celp ve sevk edildiğini, D) Gerek kendilerinin gerek askere gidenin gayri menkül mallarının cinsini mikdar ve kıymetini ve senelikgelirlerini, E) BaŞkaca gelirleri olup olmadığını ve nevi ve miktarını, F) Ne gibi muavenet talebinde bulunduklarını. Bu hususdaki matbu beyannamelere yazdıracak ve zirini talep sahiblerine imza ettirecektir. Bu beyannameleri yazan memur dahi altına talip tarafından söylenip kendi tarafından yazıldığına dair meŞruhatvererek imzasını atacaktır.

Madde 12– Belediye veya belediye Şubeleri iki nüsha olarak tanzim edeceği bu beyannamelerden birisini dipkoçanında bırakarak diğer nüshası üzerinde lüzum ve tevsika muhtaç gördüğü takdirde askerde bulunanın hangi tarihdeaskere sevkolunduğunu gerek askerde bulunan gerek muavenet talep edenlerin ne gibi servet ve gelirleri bulunduğunu vemuavenet talep edenlerin çalıŞma kabiliyeti olup olmadığını ve verilecek ne gibi iŞleri yapabileceklerini tahkik ve tevsik eder. Bu tahkik iŞi en kısa bir zamanda bitirilir. Bu tetkik müddeti içinde asker ailelerine icab eden acil yardım yapılır. Muhtaç olmadıkları tebeyyün edenlerinyardımları derhal kesilir.115

Madde 13– Belediye veya belediye Şubeleri yukarıdaki madde mucibince tanzim olunan bu beyannamelerikendilerine geldikçe günü gününe belediye veya belediye Şubesi encümenlerine tevdi eyliyecek ve encümenlerde eshabımucibesi zikredilmek Şartile muavenet talebinde bulunanlar hakkında bir karar verilecek ve bu kararda Şayet yardım kabuledilmiŞ ise yardımın Şekil, mikdarını ve hangi tarihden itibaren baŞlıyacağını da tasrih eyliyecektir.

Madde 14– Encümence verilen karar üzerine yardım edileceklerin beyannameleri muhteviyatı hususi bir defterekaydedilecek ve bu defterin her sayfasının ziri belediye muhasibi ile belediye reisi veya belediye Şube amiri tarafından imzaolunacaktır. Bu defter kuyudatı her ay yapılacak erzak vesaire tevziatı için tanzim olunacak bordrolara ve yapılacak ziraiyardımlarına ve sükna tahsisine esas teŞkil edecektir.

Şehir ve Kasabalarda Asker Ailelerine Yapılacak Muavenetlerin Nevi ve Miktarları ve Tatbik Şekilleri

Madde 15– Muhtaç asker ailelerine mükellefler tarafından yapılacak ayni veya nakdi yardımlara istinaden iaŞe veibateye veya ziraata aid olmak üzere muhtelif Şekil ve suretle yardım yapılabilir. A) Belediye veya Şube encümenleri ilk önce o Şehir ve kasabanın hayat Şartlarına göre büyük yaŞta bir insanın biraylık iaŞesi için ne gibi ve ne mikdar erzaka ihtiyacı olduğunu tesbit edecektir. Bundan sonra her ay gayesinde gelecek ay ibtidasında tevzi olunacak bu erzakın rayice göre fiatlarını tesbiteyliyecektir. On yaŞına kadar olan çocuklara yarım erzak verilir. Bu suretle yapılacak tesbiti müteakip belediye veya belediyeŞubeleri 14 üncü madde mucibince yardım edileceklere mahsus defterde yazılı eŞhastan hulül edecek ay içinde iaŞeleri lazımgelenlerin isimlerini ve adreslerini mübeyyin bir bordro tanzim olunacak ve bu bordroya aynen verilecek ise erzakın nevi vemikdarları veya verilecek nakid yazılacak ve belediye reisi veya Şube amiri veya namına encümen azasından birisi huzurilemuhasebeci tarafından imza veya mühür mukabilinde tevziatı yapılıp ziri bunlar tarafından tasdik edilecektir. B) Fakir asker ailelerine sabun gibi yıkanacak odun ve kömür gibi ısınacak maddeler de mevsimine göre aynı usultahtında verilebilir. Ve icabı halinde bunlar meccanen hamama gönderilir. C) Muavenete muhtaç aileler kendi evleri olmayıp da ötedenberi kirada oturmakta iseler bu gibilerin belediye veyabelediye Şubelerince münasip surette ibateleri temin olunur. D) Şehir ve kasaba ahalisinden askere giden zürra ailesi tarafından tarla bağ ve bahçelerini sürüp ekemiyecek veharmanlarını kaldıramıyacak bir halde oldukları beyanile yardım talep olunup da bu talebleri muhik görülür ise belediye veyabelediye Şubeleri yine o Şehir ve kasaba dahilindeki askere gitmemiŞ diğer zürra marifetile tarla, bağ ve bahçelerini malihalleri müsait ise ücret mukabilinde değil ise mahallin örf ve adetine tevfikan sürdürüp ekdirmesine ve harmanlarınıkaldırmasına münasip surette yardım edecektir. E) Fabrika ve imalathanelerde çalıŞan amele ve devair ve müessesatta çalıŞan kapıcı, bekçi, odacı gibi eŞhas askerliğegidince bunlardan boŞ kalan yerlere iaŞelerile mükellef bulunduğu akrabaları içinde ehil kimse varsa alınacaktır.

Mükellefler ve Bunların Yapacakları Yardım Nevi ve Mikdarları ve Tatbik Şekilleri

Madde 16– Belediye encümenleri muhtaç asker ailelerine yardım edecek askerlik haricindeki eŞhası kendi hudududahilinde tesbit ve her yardımcının yapacağı yardım mikdarının azami ve asgari hadlerini tayin ve derecelerini tefrik eder.

Madde 17– Belediye reisi veya belediye Şube amiri tesbit edilen yardımcıların evrakını encümene tevdi ederek buevrakda yazılı Şahısların muhtacı muavenet asker ailelerine yardım edecek evsafta olup olmadıklarının tetkik ve bunlarınderecelerinin ve her derecede bulunanın gelirlerine göre vereceği para mikdarının takdirini isteyecek ve encümen de buhusustaki tetkikatını icab ederse kendi azası marifetile muktazi tahkikatını yaptırdıktan sonra kararını verecek ve bu kararlarsahifeleri encümence musaddak bir deftere kaydedilecektir. Belediye encümenleri lüzum gördüğü takdirde muhtaç asker ailelerine yardım iŞini belediye hududu içinde külhalinde tedvir ve mükelleflere tahmil olunacak yardım ve muhtaçlara yapılacak tevziat hadlerini bütün Şehir için tesbitedebilir. Ve bu suretle yardıma muhtaç asker ailesi az Şubelerden elde edilecek hasılatı ekleyerek yardımın yeknesaklığınıtemin eder.

Madde 18– Tesbit edilen yardım mikdarı belediyece münasip görülecek Şekil ve suretlerde yardım ilevazifelendirenlere bildirilir.

Madde 19– Her ay gayesinden evvel gelecek ay muhtacine tevzi olunacak aynın ve nakdin tahsilini temin maksadilebelediye veya belediye Şubesi muhasebesince yapılacak defterler muhteviyatına istinaden muktazi tahakkuk listesinin tanzimisırasında bu yardımcıların ölen veya askere giden veya kat’i surette mahalli ahara naklihane eden olup olmadığı nazarıdikkate alınacak ve bu gibileri listeye idhal etmiyeceği gibi evrakı müsbitesine göre defterde isimleri hizasındaki mülahazathanesine de iŞaret edilecektir.

Madde 20– Şehir ve kasaba belediyeleri ve belediye Şubelerince buğday, mısır, çavdar, un, sabun, gaz ve diğer eŞyaencümenin takdir edeceği rayiç fiat üzerinden nakid makamında alınabilir.

Madde 21– Hükmi Şahsiyeti haiz müesseseler ile eŞhas tarafından vukubulacak teberruat belediyelerce kabul vebütçelerinde faslı mahsusuna kayıt suretile muhtaç asker ailelerine sarfedilir.

Madde 22– Belediye ve belediye Şubeleri yukarıda yazılı olduğu üzere her ay gayesinde yardımcılara tarhedeceğiparayı (ayniyat dahi olsa) belediye muhasebesinin mührünü ve tahsildarın imzasını havi dip koçanı ve müteselsil numaralıbelediye makbuzları mukabilinde her ayın ilk haftası içinde tahsil edecektir. Bu suretle toplanacak para veya ayniyatın tutarıbelediye veya belediye Şubesi muhasibliğince kendi defterlerinde açılacak (muhtaç asker ailelerine yardım) namı altındakiemanet hesabına irad kayıt yine yukarıdaki maddelerde yazılı masraf bordro ve senetlerile ve emanetten reddiyat suretilesarfedilecektir. Bu hesabdaki para kafi gelmediği takdirde bu bordro ve masraf senedlerinden bir kısmının muhteviyatıbelediye masraf bütçesinin fıkara iaŞesi veya sefer vukuunda muhtaç asker aileleri için alınacak tahsisat faslından tesviyeedilecektir.

Madde 23– Seferde hususi muhasebelerde bütçelerine muhtaç asker ailelerine yardım için doğrudan doğruya veyamünakale suretile umumi meclis veya daimi encümenler mümkün olabilen tahsisatı koyacaklardır.117

Madde 24– Her ay gayesinde tahakkuk ve her ay baŞında tahsil edilecek bu yardım paraları yardımcılar tarafındanmüracaatı müteakip tesviye olunmadığı takdirde derhal tahsili emval kanununa tevfikan tahsil olunur.

Köylerde Muhtar ve ihtiyar Meclisleri Marifetile Yapılacak Yardımlar Yardıma Muhtaç Olan Asker Ailelerinin Tesbit Sureti

Madde 25– Köylerde yardım talebi askere gidenlerin aileleri tarafından köy muhtarlarına söz ile yapılabileceği gibiköy muhtarları bu telep olsun olmasın askere gidenlerin aileleri efradının ne gibi ihtiyaçları olduğunu tetkik ve tesbit ederekihtiyar meclisi toplantısında bunlara yardım yapılıp yapılmıyacağı ve ne gibi yardım yapılacağı hakkında karar almağamecburdur. Bu hususta alınacak kararlar köy karar defterine yazılacaktır.

Madde 26– Köylerde oturan asker ailelerine yardım yapılabilmek için : A) Bu aile efradından birisinin hazarda ve seferde 45 günden ziyade müddetle askere alınması. B) Yardım edileceklerin bu askerin usulve furuundan olması veya zevce ve erkek veya kız kardeŞi bulunması. C) Bunların ötedenberi askerin evinde oturmakta olması. D) Askere giden tarafından bunların ötedenberi yiyecek vesaire ihtiyaçlarının temin edilmekte olması. E) idare ve ihtiyaçlarını temin edecek ne kendilerinin ve ne de askerde bulunanın servet ve gelirleri bulunmamasıŞarttır. Bu Şartları haiz olmayan asker ailelerine yardım yapılamaz. Ancak köylerde yaŞayan halkdan askere gidenler ilegerek bunların ve gerek aileleri efradının ne gibi servet ve gelirleri olduğu muhtar ve ihtiyar meclislerince malümolacağından bu hususta ayrıca tahkikat yapılmaz. Askerde Bulunanların Ailelerine Yapılacak Yardımlar :Madde27- Köylerde muhtaç asker ailelerine yapılacak yardım iki nevidir. Birisi muhtaç ailelerin iaŞe ve iskanıdiğeri bunların ziraatına yardımdır.

Madde 28– Köylerde muhtaç asker ailelerine iaŞe bakımından yardım yapılmak üzere evvelemirde köyihtiyarmeclisleri o köy dahilinde yaŞayan asker ailelerinden muhtaç olanların beher nüfusuna her ay kaç kilo zahire veya ne mikdarpara verileceği karar altına alınacaktır. Tevziat zahire olacaksa bu zahirenin beher kilosuna vesati bir fiatdahi koyacaktır. 10 yaŞına kadar olan çocuklara bir büyük nüfusa verilecek zahire veya paranın nısfı verilir.

Madde 29– Askere gidenlerin muhtaç ailelerine meskenleri yoksa veyahut meskenleri her hangi bir suretle yanmıŞveya yıkılmıŞ ise köy muhtarları ihtiyar meclislerinin kararile bunlara köy dahilinde ikamet edecek süknaya salih bir yergöstereceklerdir.

Madde 30– Asker ailelerinin iaŞe, iskana ihtiyaçları olmayıp da yalnız tarla, bağ ve bahçelerinin sürüp ekilmesi veharmanlarının kaldırılması için köylünün muavenetine ihtiyaçları bulunursa köy muhtarları yine ihtiyar meclisleri kararile veimece suretile bu yardımı da temin edecektir.118 III.

Köylerde Muhtaç Asker Ailelerine Yardım Yapacaklar

Madde 31– Köylerde muhtaç asker ailelerine yardım edecek olanlar o köy dahilinde çift ve çubuğu olup da heraskere gitmeyen erkek ve kadın ile çift ve çubuğu olmayıp da güç ve kuvvetli veya bir gelir ve sanatı olan her erkek vekadındır. ihtiyar meclisleri muhtaç asker ailelerini ve bunların nelere ihtiyacı olduklarını göz önünde tutarak yukarıda yazılıaskere gitmeyenlerin isim ve soyadlarını ve bunların servet ve gelirlerine ve güç ve kuvvetlerine göre hagilerinin hemçiftlerile hem de para ve zahire ile hangilerinin yalnız çiflerile, hangilerinin yalnız para ve zahire ile hangilerinin de yalnızemeklerile yardım edeceklerini ve bu yardımlarının azami derecelerini ve bunların alat ve hayvanlarının, yapacakları iŞe görebir günlük ücretlerini tesbit ederek karar altına alacak ve muhtar tarafından köy odasının kapısına bu kararın bir suretiniasmak suretile halka ilan edecektir.

Madde 32– Mükelleflerden yardımla vazifelendirilenlerden ölenler ve askere gidenler, köyden baŞka tarafa naklihane edenler yahut baŞka taraftan köye nakli hane edecekler bulunacağından her ay sonlarında ihtiyar meclisleri butebeddülatı göz önüne alarak bunlar hakkında yeni kararlar vererek ilan eder.

Asker Ailelerine Yapılacak Yardımların Tatbik Şekli

Madde 33– Köy muhtarları ihtiyar meclisleri her ay yardım edilecekler ile yardım edeceklere aid olan listeleritanzim ve ayın ilk günü köy odasının kapısı önüne asmak suretile ilan edecek ve ikinci günü de listeleri askıdan indiripderhaltahsile geçip ihtiyar heyeti huzurunda muhtaç asker ailelerine tevzi ettikten sonra bunları tahsil ve tevzi ettiğine dair iŞbulistelerin arkasına meŞruhat vererek kezalik altını kendisi ve ihtiyar meclisi azaları imzalayacak veya mühürliyeceklerdir. Muhtarlar bu listelerden tahsilata aid olanı tutarını yekün olarak köy hesap defterinin irat sahifesine “muhtaç askerailelerine yardım” adı altında irat kaydedecek tevziata aid listenin tutarını da yine bu hesap defterinin masraf sahifesine(muhtaç asker ailelerine masraf) adı altında masraf kaydedecektir.

Madde 34– 31. ve 32 nci maddelere göre asker ailelerine imece ile yardım yapacak olan yardımcılar haftada yalnızbir gün bu iŞ için köy muhtarının emrine amade bulunacaklardır. Bu iŞ günü ile yardımcıların isim ve soy adları ve ne iŞyapacakları daha evvelden ihtiyar meclisi tarafından tesbit edilerek karar altına alınıp muhtar tarafından köylüye ilanolunacaktır. Mükellefler o gün muhtarların yapacağı taksim ve vereceği emirveçhile muhtaç asker ailelerinin (zamanınagöre) tarlalarını, bağ ve bahçelerini sürüp ekecekler ve harmanlarını kaldıracaklardır. Köy muhtarları imece suretile çalıŞacakların ve alat ve hayvanlarının çalıŞtırdıkları gün ve yevmiyeye göre listelerinitanzim edip ihtiyar meclislerinin tasdikinden geçtikten sonra tutarlarını ve bu husustaki para yardımlarına aid makbuzmuhteviyatını bir taraftan hesap defterinin irat sahifesine diğer taraftan masraf sahifesine (muhtaç asker ailelerine yardım) vemuhtaç asker ailelerine masraf namı altında kaydedeceklerdir.

Madde 35– Bu talimatname mucibince kendilerine tahmil edilen para, zahire yardımlarını yapmıyanlar hakkındaderhal tahsili emval kanununu tatbik ederek tahsiline muhtar ve ihtiyarmeclisleri mecburdur. imece yardımlarını yapmıyanlar hakkında da köy muhtar ve ihtiyar meclisleri Köy Kanununun 56 ncı maddesiniderhal tatbik edeceklerdir.119

Madde 36-Askere gidenlerin avdet etmeleri veya bunların izinsizkıt’alarını terk etmeleri veyahut kıt’alarından firaretmeleri veyahut muhtaç aileleri efradının muhtaçlıktan çıkmaları halinde bu ailelere artık yardım yapılmaz.

Madde 37– Seferde hususi muhasebe bütçelerine muhtaç asker ailelerine yardım için konacak tahsisattan icap ettiğikadarını valiler vilayet daimi encümeni kararile köylere tefrik ve tevzi ettirebilir. Bu takdirde tefrik ve tevzi olunan bu paralar hususi muhasebelerce makbuz mukabilinde köy muhtarlarına teslimedilir. Ve köy muhtarları da aldıkları bu paraları köy hesap defterinin irat sahifesinde (asker ailelerine yardım olarak hususimuhasebeden alınan para) diye irat kaydederek bu talimat ahkamı dairesinde sarfederler.

Madde 38– Kaza ve vilayet idarei hususiyelerinden, verilecek paraları köy muhtar ve ihtiyar heyetleri kat’iyen baŞkatarafa sarfetmeyip münhasıran muhtaç asker ailelerinin umur ve hususatına sarf etmeye mecburdurlar.

Madde 39– Yardım paraları ancak asker ailelerine yardım için sarfedilebilir. Bu paradan kırtasiye, harcırah vesairnamlarla sarfiyat yapılamaz.

Etiketler: 214231 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Ve Bakan Kurulu Yönetmelik, 214231 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Ve Bakan Kurulu Yönetmelik Ne zaman Çıktı, 214231 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Ve Bakan Kurulu Yönetmelik Nedir